تغییرات رویشی صنوبر (populus nigra) در حاشیه رودخانه های استان کرمانشاه

برای ارزیابی مقدار تولید چوب صنوبر در صنوبرکاری­های سنتی، محاسبه رویش سالانه این درختان ضروری است. در این پژوهش هشت توده صنوبرکاری از گونه populus nigraدر مناطق مختلف حاشیه رودخانه های استان کرمانشاه انتخاب شدند. صدودو قطعه نمونه با مساحت متغیر به­صورت منظم- تصادفی تعیین شد و اندازه گیری­ صفات رویشی قطر و ارتفاع در آنها انجام شد. داده ­های به­ دست آمده با روش آماری تجزیه واریانس یک­طرفه مورد بررسی و مقایسه میانگین­ ها قرار گرفتند. ویژگی­های فیزیکی و شیمیایی خاک توده­ ها نیز اندازه گیری شد. بررسی همبستگی متغیرهای خاک نیز با استفاده از تجزیه به­ مؤلفه­ های اصلی انجام شد. نتایج نشان داد که ازنظر رویش حجمی، توده شماره شش با 38 مترمکعب در سال و در هکتار بهترین عملکرد و توده شماره چهار با 10/3 مترمکعب در سال و در هکتار کمترین رویش را داشتند. تفاوت در مقادیر رویش قطری و ارتفاعی توده ­ها نیز مشاهده شد. با بررسی ویژگی های خاک توده ها مشخص شد که گرچه ارتباط معنی­ داری بین رویش و ویژگی های خاک وجود ندارد، اما براساس نتایج به­ دست­ آمده از تجزیه به مؤلفه­ های اصلی، تفاوت معنی­ داری بین آنها مشاهده می­شود. برای مثال از یک­سو با کاهش مقادیر ec و و از سوی دیگر با افزایش مقادیر رس، ازت و کربن آلی شرایط رویش بهتر شده است. همچنین به­ دلیل فقدان تنوع ژنتیکی بین درختان مورد مطالعه، تأثیر عمیق­تر روش­های کاشت و داشت (عملیات مدیریتی) در تولید چوب صنوبر نسبت به مؤلفه­ های ژنتیکی و ادافیکی مشخص شد.